جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف تحقیق حاضر آن است تا نشان دهد فرد خلوت نشین دراثر طی کردن مراحلی چون ریاضت، تزکیه و تصفیه باطن، به مرحله ای می رسد که دلش را از زنگار، تصفیه نموده ؛ در نتیجه از خود خالی شده شده و به وحدت وکشف و شهود و در نهایت به خدا می رسد. در اثر این کشف و شهود سرّ- که ودیعه ای است نهاده دردل – باید از نااهلان و نامحرمان نهان داشته شود. در اینجا است که بحث رازداری وحفظ اسرار مطرح می شود. انسان خود موجودی اسرارآمیز است و رازدانی او با برخورداریش از روح و نورالهی ارتباط مستقیم دارد. هرچه روحش مرتبه ای بالاتری داشته باشد رازدان تر است ؛ و بر عکس هرچه روحش در مرتبه ای خفیف تر و نازل تر قرارگرفته باشد چراغ وجودش بی جان تر ومرده تر است . انبیاء و اولیاء و عرفا و بالاخره انسانهاى عادى و حتى موجودات دیگر هم به نوعی از آن نور وجود و جان حیات برخوردارند. این نور در وجود انسانهاغلظت و فشردگى و قوام بیشترى دارد و در دیگر موجودات از رقت و کمرنگى بیشترى برخوردار است. درنتیجه عارف خلوت می کند تا به خدا برسد، وبه توحید واخلاص محض رسیدن منجر به کشف و شهود و اسرار می گردد. بنابراین معرفت شهودی حق منجر به ارتباط خلوت وسّر می شود.کلیدواژه :خلوت ، سّر، مکاشفه ، شهود، خاموشی، رازداری

پژوهش "توحید و سلامت روانی در معارف علوی" درصدد تبیین آموزه های توحیدی مرتبط با سلامت روان مندرج در سخنان امیرالمومنین علی علیه السلام جهت بازشناسی نقش باورهای دینی افراد به این آموزه ها در تأمین سلامت روانی پایدار برای آن ها است.

در سلسله تفکر فلسفی، فلسفه کانت یکی از حلقه هایی است که نمی توان آن را نادیده گرفت. این فلسفه، در عین پیوند وثیق با حلقات پیشین، تاثیر ژرف و شگرف در حلقات پسین دارد. در میان اجزا و ارکان فلسفه کانت، مقولات فاهمه بخاطر نقش آنها در تبیین عینیت، کلیت و ضرورت قضایا، دارای اهمیت ویژه ای است. مقولات جهت، بلحاظ خصوصیاتی که کانت برای آنها قائل است با مقولات کمیت، کیفیت و نسبت، در عین تعامل تفاوتی بارز دارد. مقوله امکان علاوه بر اوصاف خاصی که در مقابل مقوله فعلیت و ضرورت دارد، واجد امتیازات مقولات جهت و مقوله بطور کل نیز هست. خاستگاه حکم ظنی و در نتیجه تامین کننده احتمال صدق قضیه و حکایت گری از رابطه مدرک با متعلق معرفت از جمله این خصایص است. با این حساب تنها آنچه بر حسب مقولات، ممکن المعرفه باشد، ممکن التحقق خواهد بود. در امکان بعنوان اصل، آنچه مطابق با شرایط صوری تجربه باشد، ممکن التحقق دانسته می شود. بدین ترتیب مقوله امکان در محدوده معرفت تجربی، اعتبار یافته ‏‎Contingent‎‏در نسبت با واجب الوجود امری غیرمعتبر می باشد. بلحاظ آنکه در فلسفه صدرالمتالهین معرفت فلسفی، حتی فراتر از حیطه تجربه، معتبر و قابل دفاع منطقی است، ‏‎Contingent‎‏ در نسبت با واجب الوجود، در برهان امکان و وجوب تبیین معتبری می یابد. تبیین فلسفی، خاستگاه و اعتبار امکان بعنوان معقول ثانی فلسفی، قابل دفاعتر از مقوله امکان بعنوان صورت محض فاهمه دانسته شده، رای کانت در این باره، قابل تجدید نظر معرفی شده است. در این رساله، ضمن استدلال بر دعاوی یادشده، اولا استناد کانت به آنها که استنباطی از مجموعه آرا اوست مدلل شده، ثانیا شالوده هایی از فلسفه صدرالمتالهین که هم حوزه با نقطه نظرات کانت در باب مساله امکان است گزینش شده و چالش آنها بلحاظ مبادی، مبانی و لوازم مورد بررسی قرار گرفته است.

بدون شک امر امامت و رهبری جامعه، امری ضروری و جزو شاخصه‌های اصلی حکومت اسلامی است و جامعه‌ی اسلامی بدون داشتن حکومت و رهبری، قوام نخواهد داشت. از دیگرسو این امر مسأله‌ای چالش‌انگیز بوده و از مذاهب مختلف، نگاه‌های متفاوتی به آن شده است.آیت الله سید کاظم حسینی حائری، در سال 1317 هجری شمسی(1357 ه.ق) در کربلا دیده به جهان گشود. ایشان تحت تعلیم پدر و مادرشان، تحصیلات حوزوی را فرا گرفتند و از محضر بزرگانی همچون آیت الله شهید صدر و آیت الله محمود شاهرودی سال‌های مدیدی استفاده نمودند. کتاب «الإمامه و قیاده المجتمع» یکی از آثار ارزشمند ایشان است. این کتاب – که در اصل مجموعه سخنرانی‌های ایشان است-در شش فصل تنظیم شده و سخنران سعی کرده است تا به بررسی مباحث امامت بپردازد. ویژگی این مجموعه سخنرانی‌ها این است که گوینده به مباحث چالش‌انگیز امامت پرداخته و مسائل مربوطه و گاهی نظر علمای مذاهب دیگر را نقد و بررسی کرده که این خود حکایت از توانایی علمی این شخصیت دارد.

به طور طبیعی علم اولین گام در رسیدن به آگاهی و رهایی از جهل و کوردلی و زدودن زنگار غفلت از روح انسان است ـ و گاه با عوامل دیگری جایگزین می‌شود ـ و به ایمان و معرفت عمیق منجر می‌شود. یعنی انسان از راه علم و با بحث و استدلال به باور و ایمان می‌رسد آنگاه برای پذیرش معرفتی از نوع برتر که بصیرت و روشن ضمیری و شناخت و آگاهی و رهایی واقعی از جهل است، آماده می‌شود.آنچه در این پژوهش نامه منعکس است، حاصل بررسی علمی برای روشن شدن ربط مفاهیم علم و معرفت با بصیرت است و یافتن راه‌های حصول و تقویت بصیرت و نیز اسباب از بین رفتن و تضعیف آن در قرآن و روایات است. در فصل کلیات پژوهش نامه، مفاهیم دخیل و نزدیک به موضوع فوق و نیز مباحث نظری کلی و در فصل دوم راه‌های حصول و تقویت و در فصل سوم موانع و تضعیف کننده‌های بصیرت بررسی شده‌اند. برآمد این پژوهش علاوه بر آشکار شدن این راه‌ها و موانع این واقعیت است که بین علم و معرفت با بصیرت تلازم و عینیت برقرار نیست بلکه بصیرت نوعی خاص از روشن ضمیری است که گاه بدون علم حاصل می‌شود و گاهی با علم نیز به دست نمی‌آید.

اندوه و اضطراب، یکی از پدیده‌های رایج عصر حاضر، سلامت روانی افراد را مورد تهدید جدی قرار داده و بسیاری از افراد را به بیماری روحی مبتلا، و آنان را راهی مراکز درمانی کرده ‌است، از این رو مطالعه این موضوع ضرورت یافته و رساله حاضر به بررسی راهکارهای رفع اندوه از دیدگاه آیات و روایات می‌پردازد. از آن‌جایی که غم و اندوه در ابعاد مختلف زندگی بیشتر انسان‌ها سایه انداخته‌ است هدف نوشتار حاضر این است که بصورت توصیفی-تحلیلی، عوامل حزن واندوه را شناسایی و راهکارهای برون رفت آن را از منظر قرآن و سنت تبیین کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد قرآن و روایات به‌ عنوان دو منبع الهی، بی‌نقص‌ترین راهکارها را در جهت رفع این عوامل به بشر ارائه می‌دهند. این راهکارها را می‌توان در هفت دسته‌ی علمی، اعتقادی، اخلاقی، عملی، عبادی، طبیعی و بهداشتی تقسیم نمود. از لحاظ درمان علمی مواردی هم‌چون: شناخت آن‌چه سزاوار شادی و اندوه است، هماهنگی با واقعیت‌های دنیا و شناخت ویژگی‌های اندوه و...؛ از نظر درمان اعتقادی عواملی مانند: ایمان به خدای سبحان، ایمان به تقدیر و شناخت پاداش آخرت؛ در بخش درمان اخلاقی: زهد و دل‌نبستن به دنیا، رضایت‌مندی، شکیبایی و...؛ به لحاظ درمان عملی: گره‌گشایی از غم‌زده، توسل به اهل بیت (علیهم السلام)، غنیمت‌شمردن فرصت‌ها؛ از جهت درمان‌های عبادی: پرهیزگاری، جهاد، صدقه، درخواست از خداوند، پناه بردن به او و ...؛ درمان‌های طبیعی: خوردن انگور به‌ ویژه انگورسیاه، خوردن به، خوردن کندر، خوردن تلبینه و... و در درمان‌های بهداشتی راهکارهایی چون: شستن سر به‌ ویژه با سدر، پاکیزگی جامه، شستن دست پس از غذا، شانه زدن مو و... بیان کرد.

عنوان این پژوهش تحلیل دعای عرفه امام حسین (ع) بر اساس مبانی تربیت اسلامی می‌باشدبرای رسیدن به هدف مذکور به اهداف جزئی ویژه‌ای شامل: دعا در لغت و اصطلاح، زمینه بحث تاریخی دعا، دعا از منظر قرآن و روایات، آشنایی با آداب دعا، و نقش تربیتی دعا دراسلام و آثار آن، تربیت در لغت و اصطلاح، تعلیم و تربیت در اسلام و اهداف، اصول و مبانی تربیتی آن و تحلیل دعای عرفه بر اساس این مبانی پرداخته شده است. با توجه به ماهیتو اهداف پژوهش از روش تحلیلی توصیفی استفاده شده است. پس از تجزیه تحلیل یافته‌ها، نتایج ذیل حاصل گردید: نقش دعا در تربیت اسلام بسیار مهم وحائز اهمیتاست.تربیت سبب رشد استعدادها و قرار گرفتن انسان در مسیر اعتدال می شود و زمانی که تربیت با دعا عجینو یکی شود علاوهبر آنروح و روان انسان را از رذایل اخلاقی تهذیب و به کمال نسبی خود می‌رساند و از جمله آثار آن: سبب قرب الهی، آرامش درونی، بصیرت یابی، اصلاح رفتار، اعتماد به نفسو نشاط دررونی می شود. مبانی تربیتی در اسلام با توجه به کتا ب باقری: تاثیر ظاهر برباطن، تاثیر باطن بر ظاهر، ظهور تدریجی شاکله، تاثیر شرایط برانسان، مقاومت و تاثیر گذاری برشرایط، جذبه حسن واحسان، تطور وسع آدمی، کرامت، اندیشه ورزی، آشنایی و بیگانگی با خدا، ضعف و دلبستگی، آزمندی و شتاب است. و دعای عرفه با توجه به مبانی تربیتی بالا، به جز تاثیر ظاهر بر باطن وتاثیر شرایط بر انسان، تقریبا همگی مبانی ذکر شده را شامل می‌شود

پژوهش حاضر با عنوان ژرف اندیشی از منظر قرآن که با مراجعه به کتب لغت، تفسیر و حدیث نوشته شده ‏است، در ابتدا به تبیین جایگاه اندیشه از نگاه قرآن می‌پردازد و سپس در راستای بررسی مفهوم ژرف ‏اندیشی، ویژگی های ژرف اندیشان مطرح می شود و در ادامه نیز موانع و عوامل ژرف اندیشی به تفصیل ‏بیان می گردد. تحقیق حاضر به این سوالات پاسخ می‌دهد که در نگاه قرآن، اندیشه از چه جایگاهی ‏برخوردار است؟ و چگونه می‌توان ژرف اندیشی را تقویت و یا تضعیف نمود؟ و این نتایج حاصل می‌شود ‏که قرآن بر فکر و اندیشه‌ای تأکید می ورزد که در مسیر و روشی مناسب به کار گرفته شده و منجر به ‏عبودیت بیشتر انسان گردد. در حقیقت ژرف اندیشی از دیدگاه قرآن، ارتباطی تنگاتنگ با عبودیت و ‏شناخت حقایق دارد و شامل دقت و تأمل در درک و شناسایی آیات الهی در آفاق و انفس، نظر در عواقب ‏امور، ادراک حقایق و تمییز میان امور مختلف، آگاهی مداوم بر آن حقایق و بازداشتن باطن انسان از ‏لغزشهاست برخی ویژگی های فردی و یا شرایط محیطی همچون گناهان، تقلید کورکورانه، پیروی از ‏هوای نفس، شتابزدگی، شبهات و پرداختن به کارهای لغو حجاب دیده جان می شود و انسان را از تشخیص ‏حقایق و سلوک در صراط مستقیم باز می‌دارند و عواملی همچون ایمان، تقوی، قرآن و سیر در تاریخ نیز ‏آدمی را در این زمینه یاری می‌رسانند.‏

چکیدهیکی از اساسی‏ترین شروط موفقیّت یک فرد یا جامعه در تمامیِ عرصه‏ها شناخت دشمن است. هرگاه آدمی در پهنه طبیعی دشمن را شناخت و در دفع آن کوشید، به موفقیّت دست یافته است. این مسئله، آن‏گاه که مربوط به سعادت و یا شقاوت جاویدان انسان شود، اهمیّت بیشتری خواهد یافت.انسان خدا شناس علاوه برشناخت دشمنان خود باید دشمنان خدا را نیز بشناسد.چرا که انان در نهایت دشمنان او هستند.شناسایی دشمنان خدا در قرآن مجید، از موقعیّت و جایگاه ویژه‏ای برخوردار است. قرآن کریم ضمن آیات متعدّد، به معرّفی دشمنان جبهه توحید در نقاب‏های گوناگون پرداخته و راه‌های مقابله با شیوه‌های نفوذ آنان را به خوبی تبیین نموده است. شناسایی دشمنان خداوند، به آگاهی و هوشیاریِ انسان به قرار گرفتن در مسیر سعادت و دوری از دشمنان خداوند یاری خواهد رساند.این پایان نامه در پی تبیین مفهوم «دشمنی با خداوند» و بررسی پیامد‏های آن، برای نیل به همین منظور تنظیم شده است. درقرآن کریم وضع روحی،اخلاقی رفتاری،سیاسی اجتماعی خانوادگی، دشمنان خدا ترسیم شده است.طرح واژه های گوناگون در مورد دشمنی،توطئه های متعدد دشمنان خدا را میرساند.تاکید بر اینکه پیکار حق و باطل موقتی نیست بلکه در طول تاریخ هدف دشمنان خدا،نابودی نظام اللهی بوده است.اطاعت از خدا و رسول و اولی الامرتنها راه نجات از دشمنان خداست.واژگان کلیدی: دشمن شناسی، پیامد‏های دشمنی، حزب شیطان.

بر اساس اعتقاد تشیع، توجه به مسائل سیاسی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ زیرامدیریتوهدایتسیاسییکجامعهمی تواندمردمرابهسمت صلاحویاگمراهیهدایتکند.بر این اساس مسائل سیاسی جامعه باید بر اصولی پایه گذاری شود که بتواند جامعه را به بهترین مقصد ممکن برساند که می توان گفت بهترین اندیشه در این زمینه اندیشه معصومین (ع) و به ویژه امام هشتم (ع) است.حضرتامامرضا )ع( یکیازدوازدهفروغامامتاستکهمعارفمعنویقرآنوعترترادرمواقعمقتضیبهاصحابوشاگردانخویشتعلیممی دادوزمانیدرپاسخبهپرسش هاپرتوافشانیمی فرمودونیزازطریقمباحثعلمیواحتجاجاتعقیدتی،کلامیوبرهانیافاضهمی فرمود،چنینبرنامههاییموجبگردیدتافرهنگواندیشه سیاسیاسلامی،غنیوپربارگردد،باورهاوارزشهایدینیصیانتشود.این پایان نامه درصدد پاسخ گویی به این سوال می باشد اندیشه سیاسی امام رضا (ع) بر مبنای چه اصولی طرح ریزی شده است؟ و در ذیل آن به سوالاتی از قبیل امام رضا (ع) چه موضعی در باب حق امامت و ولایت داشتند؟بنا به چه مصالحی امام رضا (ع) ولی عهدی را پذیرفتند؟امام رضا از چه طریقی در صدد گسترش معارف اهل بیت (ع) برآمدند؟امام از چه روشی برای مقابله با حکام جور استفاده کردند؟ پاسخ می دهد.فرضیه اصلی این نوشتار بیان می دارد که اندیشه ی سیاسی امام رضا (ع) بر مبنای بیان صریح حق امامت و ولایت، مخالفت و مقابله با حکومت جائر،اصلاح فکری و عقیدتی مردم و گسترش معارف اسلامی و مصلحت در قبول ولی عهدی پایه ریزی شده است.این تحقیق از روش توصیفی ،تاریخی و تحلیلی به بررسی اندیشه سیاسی امام رضا (ع) می پردازد.واژگان کلیدی :امام رضا (ع)، مامون، امامت و ولایت، حاکم جائر، ولی عهدی، گسترش معارف اهل بیت (ع) ، مصلحت